Tăng cholesterol trong máu là gì?

"Tăng cholesterol trong máu" ám chỉ mức độ cholesterol trong huyết tương (máu) vượt quá mức bình thường. Cholesterol là một loại chất béo không tan trong nước và cần thiết cho cơ thể để sản xuất màng tế bào, hormone và vitamin D. Tuy nhiên, mức độ cholesterol cao trong máu có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là khi nó kết hợp với các yếu tố rủi ro khác như huyết áp cao, hút thuốc lá và thừa cân.

Cholesterol được chia thành hai loại chính:

Low-density lipoprotein (LDL): Thường được gọi là "bad cholesterol" (chất béo xấu), LDL được cho là không tốt cho sức khỏe vì nó có thể gây ra xơ vữa động mạch khi tích tụ vào tường động mạch, làm hẹp và tắc nghẽn chúng.

High-density lipoprotein (HDL): Được gọi là "good cholesterol" (chất béo tốt), HDL được xem là có lợi cho sức khỏe vì nó có khả năng loại bỏ cholesterol dư thừa khỏi mạch máu và đưa nó trở lại gan để loại bỏ.

Khi mức độ LDL (chất béo xấu) tăng cao và mức độ HDL (chất béo tốt) giảm, rủi ro mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ tăng lên.

Nguyên nhân của tăng cholesterol trong máu có thể bao gồm:

Lối sống không lành mạnh: Bao gồm chế độ ăn uống giàu chất béo bão hòa và đường, ít vận động, thừa cân hoặc béo phì, hút thuốc lá, uống rượu nhiều, và không duy trì một lối sống lành mạnh.

Yếu tố di truyền: Một phần di truyền cũng có thể gây ra mức độ cholesterol cao trong máu.

Tuổi tác: Mức độ cholesterol tự nhiên tăng theo tuổi tác.

Bệnh lý khác: Một số bệnh như tiểu đường, bệnh thận, bệnh gan và bệnh tuyến giáp cũng có thể gây ra mức độ cholesterol cao trong máu.

Nếu bạn lo lắng về mức độ cholesterol của mình, hãy thảo luận với bác sĩ để được tư vấn và điều trị phù hợp. Điều này có thể bao gồm thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và việc sử dụng thuốc.

Cần làm gì để làm giảm cholesterol máu?

Để giảm cholesterol máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau đây:

Thay đổi Lối Sống và Chế Độ Ăn Uống:

• Ăn uống lành mạnh: Tăng cường ăn rau củ, hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt và các nguồn protein không bão hòa bằng thực phẩm như cá, gà không da, đậu và hạt. Hạn chế thức ăn chứa chất béo bão hòa và trans fat, đường và thực phẩm chế biến.
• Hạn chế cholesterol: Tránh thức ăn giàu cholesterol như lòng đỏ trứng, thịt mỡ và sản phẩm từ sữa có đầy đủ chất béo.
• Giảm cân nếu cần thiết: Thừa cân hoặc béo phì có thể gây ra tăng cholesterol máu. Giảm cân thông qua ăn uống lành mạnh và vận động có thể giúp giảm mức độ cholesterol.
• Giảm sodium: Hạn chế sử dụng muối và thực phẩm chứa nhiều sodium, vì natri có thể làm tăng huyết áp và mức độ cholesterol.
• Hạn chế đồ uống có cồn: Uống rượu một cách có mức độ có thể làm tăng mức độ cholesterol và huyết áp.

Vận Động Thể Chất:

• Tăng cường hoạt động vận động: Vận động thể chất ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ, chạy, đạp xe, bơi lội hoặc tham gia các lớp thể dục.

Bảo Trì Cân Nặng:

• Duỵt trì cân nặng lý tưởng: Giữ cân nặng ở mức lý tưởng có thể giúp giảm mức độ cholesterol máu.

Hãy Tham Khảo Ý Kiến của Bác Sĩ:

• Kiểm tra định kỳ: Thăm bác sĩ để kiểm tra mức độ cholesterol và thảo luận về các biện pháp điều trị và kiểm soát.

Sử Dụng Thuốc:

• Thuốc giảm cholesterol: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc như statins hoặc fibrates để giảm mức độ cholesterol máu nếu cần thiết.

Hãy Bắt Đầu Ngay Bây Giờ:

• Hãy bắt đầu ngay bây giờ: Càng sớm bạn bắt đầu thực hiện các biện pháp kiểm soát cholesterol, càng giảm được nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ trong tương lai.

Nhớ rằng các biện pháp trên thường được kết hợp để tạo ra một lối sống lành mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến cholesterol cao. Hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch phù hợp nhất cho bạn.

Khi nào cần kiểm tra cholesterol máu?

Cần kiểm tra cholesterol máu định kỳ để đánh giá nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ. Dưới đây là một số hướng dẫn tổng quát về khi nào cần kiểm tra cholesterol máu:

Người trưởng thành:

• Người trưởng thành nên kiểm tra cholesterol máu ít nhất mỗi 4-6 năm một lần, tùy thuộc vào yếu tố rủi ro cá nhân và lối sống.

Người có yếu tố rủi ro cao:

• Người có yếu tố rủi ro cao cho các bệnh tim mạch và đột quỵ như hút thuốc lá, tiểu đường, huyết áp cao, cân nặng thừa hoặc béo phì nên kiểm tra cholesterol máu thường xuyên hơn. Bác sĩ có thể đề xuất kiểm tra mức độ cholesterol máu một cách thường xuyên hơn một lần mỗi năm hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

Người trong gia đình có tiền sử về bệnh tim mạch:

• Nếu bạn có người thân trong gia đình mắc các bệnh tim mạch, đặc biệt là trong gia đình có người mắc bệnh tim mạch ở tuổi trẻ, bạn cũng có nguy cơ cao hơn và nên kiểm tra cholesterol máu thường xuyên hơn.

Người có bệnh tim mạch hoặc tiền sử của bệnh tim mạch:

• Nếu bạn đã từng mắc các vấn đề về tim mạch hoặc có tiền sử của bệnh tim mạch, bác sĩ có thể yêu cầu bạn kiểm tra mức độ cholesterol máu một cách thường xuyên hơn để theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn.

Người đang điều trị dược phẩm giảm cholesterol:

• Nếu bạn đang điều trị dược phẩm giảm cholesterol như statins, bác sĩ của bạn có thể yêu cầu kiểm tra mức độ cholesterol máu thường xuyên để đảm bảo rằng điều trị của bạn hiệu quả và an toàn.

Nhớ rằng những hướng dẫn trên chỉ là tổng quát và nên tuân thủ theo hướng dẫn cụ thể của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế của bạn. Họ sẽ đưa ra lịch trình kiểm tra cholesterol máu phù hợp dựa trên tình trạng sức khỏe và yếu tố rủi ro của bạn.